จุดคุ้มทุน (Break Even Point) คืออะไร?

จุดคุ้มทุน (Break Even Point) คือปริมาณการขายที่กิจการจะต้องทำให้ได้ เพื่อให้กิจการนั้นไม่ขาดทุน หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ ปริมาณการขายที่ทำให้กิจการมีรายได้เท่ากับค่าใช้จ่าย (ไม่ขาดทุน) นั่นเอง

สูตรการคำนวณจุดคุ้มทุน (Break Even Point)

สูตรในการคำนวณปริมาณขาย ณ จุดคุ้มทุนแสดงได้ดังนี้

รายได้ = ค่าใช้จ่าย

(ปริมาณขาย x ราคาขายต่อหน่วย) = [ค่าใช้จ่ายคงที่ + ค่าใช้จ่ายผันแปร]
(ปริมาณขาย x ราคาขายต่อหน่วย) = [ค่าใช้จ่ายคงที่ + (ปริมาณขาย x ต้นทุนขายต่อหน่วย)]
(ปริมาณขาย x ราคาขายต่อหน่วย) – (ปริมาณขาย x ต้นทุนขายต่อหน่วย) = ค่าใช้จ่ายคงที่
ปริมาณขาย x (ราคาขายต่อหน่วย – ต้นทุนขายต่อหน่วย) = ค่าใช้จ่ายคงที่
ปริมาณขาย (ณ จุดคุ้มทุน) = ค่าใช้จ่ายคงที่ / (ราคาขายต่อหน่วย – ต้นทุนขายต่อหน่วย)

สูตรในการคำนวณ ราคาขายต่อหน่วย ณ จุดคุ้มทุนแสดงได้ดังนี้

รายได้ = ค่าใช้จ่าย

(ปริมาณขาย x ราคาขายต่อหน่วย) = [ค่าใช้จ่ายคงที่ + ค่าใช้จ่ายผันแปร]
(ปริมาณขาย x ราคาขายต่อหน่วย) = [ค่าใช้จ่ายคงที่ + (ปริมาณขาย x ต้นทุนขายต่อหน่วย)]
ราคาขายต่อหน่วย = [ค่าใช้จ่ายคงที่ + (ปริมาณขาย x ต้นทุนขายต่อหน่วย)] / ปริมาณขาย

หมายเหตุ :

ค่าใช้จ่ายคงที่ คือ ค่าใช้จ่ายที่จะต้องเกิดขึ้น ไม่ว่ากิจการจะขายสินค้าได้หรือไม่ก็ตาม ยกตัวอย่างเช่น ค่าเช่าร้านค้า เงินเดือนพนักงาน ค่าน้ำ ค่าไฟ เป็นต้น

ค่าใช้จ่ายผันแปร คือ ค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นที่สัมพันธ์กับยอดขาย กล่าวคือหากกิจการขายมากก็จะมีค่าใช้จ่ายผันแปรมาก หากกิจการขายได้น้อยก็จะมีค่าใช้จ่ายผันแปรน้อยตามไปด้วย เช่น ต้นทุนของสินค้า เป็นต้น

วิธีการคำนวณจุดคุ้มทุน (Break Even Point)

เราลองมาดูวิธีการในการคำนวณปริมาณขาย ณ จุดคุ้มทุนกันได้จากตัวอย่างนี้

ตัวอย่าง : ร้านขายเค้กแห่งหนึ่งมีค่าเช่าที่ 1,000 บาท/เดือน เค้กขายในราคาชิ้นละ 50 บาท ต้นทุนต่อชิ้นอยู่ที่ 30 บาท จงคำนวณหาปริมาณเค้กที่ขายเพื่อให้ร้านเค้กแห่งนี้คุ้มทุน

ปริมาณขาย (ณ จุดคุ้มทุน) = ค่าใช้จ่ายคงที่ / (ราคาขายต่อหน่วย – ต้นทุนขายต่อหน่วย)

ปริมาณขาย (ณ จุดคุ้มทุน) = 1,000 / (50 – 30)

ปริมาณขาย (ณ จุดคุ้มทุน) = 50 ชิ้น

เราลองมาดูวิธีการในการคำนวณราคาขายต่อหน่วย ณ จุดคุ้มทุนกันได้จากตัวอย่างนี้

ตัวอย่าง : ร้านขายเค้กแห่งหนึ่งมีค่าเช่าที่ 1,000 บาท/เดือน คาดว่าจะขายเค้กได้ 60 ชิ้นต่อวัน ต้นทุนต่อชิ้นอยู่ที่ 30 บาท จงคำนวณหาราคาขายเค้กต่อหน่วยเพื่อให้ร้านเค้กแห่งนี้คุ้มทุน

ราคาขายต่อหน่วย = [ค่าใช้จ่ายคงที่ + (ปริมาณขาย x ต้นทุนขายต่อหน่วย)] / ปริมาณขาย

ราคาขายต่อหน่วย = [1,000 + (60 x 30)] / 60

ราคาขายต่อหน่วย = 46.67 บาท / เค้ก 1 ชิ้น

จากตัวอย่างแรกหากนำมาสรุปเป็นกราฟ จะเห็นได้ว่ายิ่งขายน้อยก็จะยิ่งขาดทุน จนถึงจุด 50 ชิ้นเป็นจุดที่ขายได้คุ้มทุน และหากขายได้เกิน 50 ชิ้น กิจการก็จะเริ่มมีกำไร

วิธีในการลดจุดคุ้มทุน (Break Even Point)

หากก่อนเริ่มธุรกิจหากเราลองคำนวณจุดคุ้มทุน (Break Even Point) ออกมาแล้วพบว่าเป็นไปได้ยากที่จะสามารถทำปริมาณขายได้ตาม ณ จุดคุ้มทุนที่คำนวณมา เราก็จะต้องมาดูวิธีในการลดจุดคุ้มทุนลง หากเราวิเคราะห์สูตรในการคำนวณจุดคุ้มทุน ดังนี้

ปริมาณขาย (ณ จุดคุ้มทุน) = ค่าใช้จ่ายคงที่ / (ราคาขายต่อหน่วย – ต้นทุนขายต่อหน่วย)

จะเห็นได้ว่ามีตัวแปร 3 ตัวหลักที่ส่งผลต่อปริมาณการขาย ณ จุดคุ้มทุน นั่นคือ ค่าใช้จ่ายคงที่, ราคาขายต่อหน่วยและ ต้นทุนขายต่อหน่วย ดังนั้นหากเราต้องการลดจุดคุ้มทุนลง เราก็จะต้องดำเนินการดังนี้

1. พยายามหาทางลดค่าใช้จ่ายคงที่ของกิจการให้ลดลง เช่น การเจรจาต่อรองของลดค่าเช่า, ใช้น้ำ ไฟฟ้า ให้คุ้มค่ามากที่สุด, จ่ายเงินเดือนพนักงานไม่สูงจนเกินไป เป็นต้น
2. พยายามหาทางปรับเพิ่มราคาขายต่อหน่วยของสินค้าของกิจการ เช่น การปรับให้สินค้ามีเอกลักษณ์ไม่เหมือนกับของคู่แข่งสามารถเพิ่มราคาขายได้ เป็นต้น
3. พยายามหาทางปรับลดต้นทุนขายต่อหน่วยของสินค้าของกิจการ เช่น การปรับปรุงประสิทธิภาพในการผลิตสินค้าให้มีต้นทุนที่ต่ำลง เป็นต้น

สรุป

จะเห็นได้ว่าการคำนวณจุดคุ้มทุน หรือ Break Even Point เป็นเรื่องที่มีความสำคัญมาก ในเรื่องการทำธุรกิจ


ขอบคุณบทความจาก : tanateauditor.com